Нумай пулмасть ЧПУн чӑваш филологийӗпе культура факультечӗн студенчӗсем Наци вулавӑшӗнче И.Д. Тимофеев-Вутланӑн «Российская пыль в морщинах пирамид» кӗнеки тӑрӑх иртнӗ вулав конференцинче пулчӗҫ. Конференци И. Вутлан тухса калаҫнинчен пуҫланчӗ. 70 тултарнӑ ҫыравҫӑ Ҫывӑх Хӗвелтухӑҫӗнче нумай ҫул хушши куҫаруҫӑ, разведчик, елчӗ ӗҫӗсене пурнӑҫласа пурӑннӑ иккен. Кайран ҫыравҫӑ пулса тӑнӑ. Ҫавӑн пекех Чӑваш Республикин Азири тата Африкӑри халӑхсен Пӗрлешӗвӗн председателӗ Бассам Аль-Балауи доктор та тухса калаҫрӗ. Вӑл И.Вутлан кӗнекипе ҫыхӑнтарса Ҫывӑх Хӗвелтухӑҫ ҫӗршывӗ ҫинчен сӑмах хускатрӗ. «63 ҫул хушшинче ҫак ҫӗршывсенче 11 ытла вӑрҫӑ-харҫӑ тухрӗ. Халӗ акӑ Египетра пӑлхава ҫӗкленнӗ халӑх, 30 ҫул ытла влаҫра ларса ҫӗр-шыва юхӑнтарнӑ Мубарак президента хирӗҫ тухнӑ вӗсем. Египет Раҫҫейпе кӳршӗллӗ пурӑнать. Ҫавӑнпа вӑрҫӑ нуши Раҫҫей ҫыннисене те шухӑшлаттармасӑр тӑма пултараймасть пуль тетӗп», — терӗ Бассам Аль-Балауи, пирӗн яш-кӗрӗме тӑван ҫӗршыва юратма чӗнсе каланӑ май.
Кӑрлачӑн 28-мӗшӗнче И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн чӑваш филологийӗпе культура факультетӗнче дипломсен хӳтӗлевӗ иртрӗ. Хӑйсен ӗҫӗсене куҫӑмсӑр майпа кӗске формӑпа вӗренекен студентсем хӳтӗлерӗҫ.
Студентсем хӳтӗлеве тӗплӗн хатӗрленни курӑнчӗ: патшалӑх комиссине юрӑпа тата сӑвӑсемпе саламларӗҫ, тумланма та чӑваш тумӗсене тӑхӑннӑччӗ вӗсем. Хӑйсен ӗҫӗсене те тӗплӗ хатӗрленӗ — Сӗнтӗрвӑррипе Элӗк районӗсенчи халӑх пултарулӑхне питӗ лайӑх тишкерни сисӗнчӗ. Ҫак ушкӑнри студенсем ытларахӑшӗпе театр пӗлӗвӗ енӗпе диплом ҫырнӑ пулсан, Н.Плотников студент чӑваш компьютер терминологине тӗпченӗ. Л.П. Сергеев, комисси ертӳҫи, пӗчӗк кӑлтӑксем ҫеҫ курчӗ.
Вӗсемпе перлех Чӗмпӗр тата Тутарстан тӑрӑхӗнчи студентсем те хӳтӗленчӗҫ — вӗсен темисем раснарахччӗ — кунта Юхма Мишши, Сергей Павлов пултарулӑхне тӗпчени те, ачасен пуплевӗнчи йӑнӑшсене тишкерни те пулчӗ.
Патшалӑх комиссийӗ пӗтӗмӗшле илсен диплом ӗҫӗсем чаплӑ пулнӑ тесе пӗлтерчӗ — «5»-пе, «4» ҫеҫ пулчӗҫ. Комисси пайташӗсем хӳтӗлевҫӗсене лайӑх паллӑсем илнӗ ятпа саламларӗҫ, ӗҫре ӑнӑҫу сунчӗҫ.
Раштавӑн 16-мӗшӗнче Чӑваш филилогийӗпе культура факультетӗнче, 20 ҫул тултарнӑ ятпа, тӗрлӗрен мероприятисем иртрӗҫ. Вӗсен хушшинче сӑвӑ калакансен конкурс та иртрӗ. Университета 1-4 класра вӗренекенсем тӗрлӗ районсенчен пуҫтарӑнчӗҫ. Муркаш, Патӑрьел, Комсомольски, Элӗк районӗсенчен килнӗ маттурсем ытларах савӑнтарчӗҫ пире. Патӑрьел районӗнчен килнӗ Шурякова Екатерина тата Муркаш районӗнчи Прохорова Анастасия пире «Нарспи» сыпӑкне питех те хитре каласа кӑтартрӗҫ. Ачасен юратнӑ поэчӗсем К. Иванов, П. Хусанкай, В. Митта, А. Кӑлкан пулнине куртӑмӑр. Кашни ачах хӑйне май талантлӑ.
Сӑвӑ вуланине сумлӑ жюри хакларӗ: Раиса Сарпи, Альбина Юрату поэтсем, В.
Чӑваш чӗлхипе литературине Аслӑ шкулсенче вӗрентме пуҫланӑранпа 85 ҫул тата чӑваш филологийӗпе культура факультетне йӗркеленӗренпе 20 ҫул ҫитрӗ. Ҫирӗм ҫул каялла ятарлӑ чӑваш филологийӗпе культура факультечӗ пулман. Чӑваш чӗлхипе литература уйрӑмӗ историпе филологи факультетӗнче ҫеҫ шутланса тӑнӑ. Уйрӑм ҫулсерен аталанса та вӑй илсе пынӑ. Ҫакӑ вара 1990 ҫулта унӑн никӗсӗ ҫинче чӑваш филологийӗпе культура факультечӗ уҫма майсем туса панӑ. Раштавӑн 16-мӗшӗнче чӑваш филологийӗпе культура факультечӗ хӑйӗн юбилейне паллӑ турӗ. Ҫак кун факультетшӑн пысӑк уяв пулса тӑчӗ.
Ир-ирех факультет хӑйӗн хисеплӗ хӑнисем валли алӑкне уҫрӗ. Республикӑн кашни кӗтесӗнчен пуҫтарӑнчӗҫ уява хӑнасем. Олимпиадӑра хӑйсен ӑсӗсене виҫме шкулта вӗренекенсем те килчӗҫ. Унсӑр пуҫне тата тӗрлӗ конкурсем иртрӗҫ факультетра.
Кантӑрла иртсен пӗр сехетре университетӑн культура керменӗнче концерт пуҫланчӗ. Уяв чаршавӗ Ҫеҫпӗл Мишшин «Катаран каҫ килсен» сӑвӑ йӗркисемпе уҫӑлчӗ. Унтан факультет деканне — В.
Раштавӑн 10-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх университетӗнче унчченех палӑртнӑ йӗркепе килӗшӳллӗн «Интеграция школы и вуза как основы системы непрерывного образования» (чӑв. «Шкулта аслӑ пӗлӳ паракан заведени — пӗр татӑлмасӑр вӗренмелли системӑн никӗсӗ») ятлӑ конференци иртрӗ. Чӑваш филологийӗпе культура факультетне Элӗк районӗнчи шкулсен директорӗсем пуҫтарӑнчӗҫ. Килсе ҫитнӗ шкулсенчен ҫаксем пулчӗҫ: Юнтапари, Чӑваш Сурӑмӗнчи, И.Я.Яковлев ячӗллӗ Элӗкри т.ыт. вӑтам шкулсем. Тӗлпулура паянхи кун шкулсемпе аслӑ шулсем умне тухса тӑнӑ проблемӑсене сӳтсе яврӗҫ. Вӗретекенсемпе преподавательсем кашниех хӑйӗн опычӗпе паллаштарчӗҫ. Тухса калаҫнисен сӑмахӗнче малашне пӗрле тачӑ ҫыхӑнса ӗҫлесен ҫеҫ ӗҫ кал-кал пырасса шанма пулать текен шухӑш палӑрчӗ.
Чӳкӗн 26-мӗшӗнче чӑваш филологийӗпе культура факультетне йӗркеленӗренпе 20 ҫул ҫитнине халалланӑ студентсен ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗ иртрӗ.
Пурӗ икӗ секци ӗҫлерӗ: «Филологири актуаллӑ ыйтусем» тата «Культурологири ҫивӗч ыйтусем». Студентсем хӑйсем хатӗрленӗ ӑслӑлӑх доклачӗсемпе тухса калаҫрӗҫ, хӑйсене хумхантаракан ыйтусене сӳтсе яврӗҫ. Пӗрремӗш секцире О. Иванова, С. Садовникова, Н. Блинова; иккӗмӗш секцире А. Николаева, С. Леонтьев, Т. Яковлева дипломсем илме тивӗҫлӗ пулчӗҫ.
Конференцине хутшӑннӑ студентсене тата вӗсен наука ертӳҫисене ҫывхарса килекен факультет уявӗн ячӗпе саламлатпӑр.
Чӳк уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Канаш районӗнчи Шуркасси шкулӗнче пултаруллӑ чӗлхеҫе, ӑста педагога тата халӑх ӗҫӗн хастарне, ку тӑрӑхра ҫуралса ӳснӗ Василий Алексеевич Андреева (1960–2002) халалланӑ ӑслӑлӑхпа ӗҫлӗх конференцийӗ иртрӗ. Ӑна Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн директорӗ Ю.Н. Исаев ертсе пычӗ. Конференци ӗҫне университет, педуниверситет, гуманитари институчӗ тата Чӑваш наци конгресӗ, Канаш район администрацийӗ, «Ӳсӗмлӗх чӗлхи» ют чӗлхесен шкулӗ, Г.С. Лебедев ячӗллӗ интернат лицей хутшӑнчӗҫ. Тухса калаҫакансен йышӗнче В.Г. Родионов, В.А. Абрамов, А.П. Хусанкай, Л.П. Петров тата ыттисем пулчӗҫ.
В.А. Андреев доцент хӑй вӑхӑтӗнче университетра чӑваш филологийӗпе культура факультетне йӗркелеме явӑҫнӑ, унӑн пӗрремӗш деканӗн Г.
Юпан 25-мӗшӗнче чӑваш филологийӗпе культура факультечӗн васкавлӑ майпа вӗренкенӗсем патшалӑх экзаменӗ тытрӗҫ. Тӗрлӗ республика чӑвашӗсем пухӑнчӗҫ ҫак кун. Пушкӑрт республикинчен килнӗ студентсем «Культура теорийӗ тата историйӗ» специализаципе тӗрӗсленчӗҫ. Пулас филологсем Чӑваш, Тутар, Чӗмпӗр тӑрӑхӗсенчен пуҫтарӑннӑ.
Чӑваш студенчӗсене патшалӑх экзаменне ӑнӑҫлӑ тытнӑ ятпа эпир те чунтан саламлатпӑр, ӑнӑҫусем сунатпӑр. Чӑваш ене килсе ҫӳреме ҫулӗ такӑр пултӑр, кӑмӑлӗ тулсах тӑтӑр!
Республикӑри демографи ҫитӗнӗвӗ чакса пыни обществӑн тӗрлӗ сийӗсене пырса тивет. Уйрӑмах профессиллӗ пӗлӳ паракан вӗрентӳ заведенийӗсене те. Юлашки ҫулсенче студентсен шучӗ ҫулсерен чакса пыни тӗпрен илсен ҫак сӑлтавпах ҫыхӑннӑ. Ҫавӑнпах университетри факультетсен пулас абитуриентсем ҫинчен халех шухӑшлама тивет.
Профориентаци ӗҫне чӑваш филологийӗпе культура факультетӗнче йӗркелесе янӑ ӗнтӗ. Факультет ӗҫченӗсем хулари, тӗрлӗ районти шкулсене уйӑрса илсе вӗсене ҫитсе курма палӑртса хунӑ. Ҫак тӗллевпех ытларикун, юпан 19-мӗшӗнче, И.Ю. Кирилловӑпа Е.Р. Афанасьева доцентсем, Л.В. Антонов ассистент Шупашкар хулинчи 49 № шкула (Хусанкай урамӗ, 23 ҫурт) 10-11-мӗш класра вӗренекенсемпе тӗлпулӑва кайса килчӗҫ. Акт залне шкул ачисемпе вӗрентекенсем пухӑнчӗҫ. И.Ю. Кириллова пухӑннисене пӗтӗмӗшле университетпа, факультетри специальностьсемпе паллаштарчӗ. Е.Р. Афанасьева ачасене культурологи специальноҫӗ ҫинчен тӗплӗнрех каласа пачӗ. Л.
Ӗнер, юпан 14-мӗшӗнче, чӑваш филологийӗпе культура факультетӗнче ӗҫлекенсен пӗрлехи пухӑвӗ иртрӗ. Пухура факультет деканӗ В.Г.Родионов профессор университетра юлашки вӑхӑтра пулса иртмелли ҫӗнӗлӗхсем пирки каласа пачӗ. «Пурнӑҫ условийӗсем улшӑнни (шкултан вӗренсе тухакансен йышӗ пӗчӗк т.ыт.те.) вӗренӳ программине те ылмаштарма хистет, ҫавна май факултетра вӑй хуракансен хамӑр патӑмӑра вӗренме килес текенсене тупма тӑрӑшмалла. Ку енӗпе пурин те ҫанӑ тавӑрса ӗҫлемелле», — тесе палӑртрӗ декан.
Ҫавӑн пекех пухура «Ылтӑн кӗркунне» уява хатӗрленес ыйтӑва та пӑхса тухрӗҫ.
+12.3 °C